Η Αιδώς και η Δίκη ήταν βέβαια θεότητες για τους αρχαίους Έλληνες. Είχαν την έδρα τους κοντά στον θρόνο του Δία. Η Αιδώς ήταν παραμάνα της θεάς Αθηνάς και προσωποποίηση της συστολής. Η Δίκη ήταν κόρη του Δία και επαγρυπνούσε για την τήρηση των αιώνιων ηθικών νόμων, της ηθικής τάξης, και κατέφθανε τιμωρός όπου παραβιαζόταν η τάξη αυτή. Έστελνε τις βοηθούς της, τις Ερινύες, ή τιμωρούσε με οποιονδήποτε άλλον τρόπο. Στον μύθο όμως του Πρωταγόρα η αιδώς και η δίκη παρουσιάζονται όχι σαν θεότητες, αλλά σαν ηθικές δυνάμεις που προσφέρονται στους ανθρώπους. Η αιδώς δηλώνει την εσωτερική δύναμη που μας εμποδίζει να κάνουμε το κακό, που μας επιβάλλει να σεβόμαστε τους συνανθρώπους μας. Η δίκη από το άλλο μέρος εκφράζει την έμφυτη συναίσθηση του δικαίου που μας εμποδίζει να βλάπτουμε τον άλλον.
Η αιδώς φαίνεται ότι ήταν ο φόβος που ένιωθε ο άνθρωπος μόλις του παρουσιαζόταν η δυνατότητα ή η παρόρμηση να κάνει το κακό, να βλάψει τους άλλους. Η αιδώς ήταν ένας εσωτερικός μηχανισμός που συγκρατούσε τον άνθρωπο ώστε να μην κάνει το κακό, προκαλούσε συναισθήματα φόβου μπροστά στην προοπτική να κάνει κάτι σε βάρος των άλλων.
Αντίθετα η δίκη, ήταν βέβαια κι αυτή μια εσωτερική δύναμη που επέβαλλε τον σεβασμό απέναντι στους άλλους, μια έμφυτη συναίσθηση δικαιοσύνης που εμπόδιζε τον καθένα να αδικεί, κατέληγε όμως και στη θέσπιση κανόνων και νόμων, στην καθιέρωση μιας αντικειμενικής τάξης δικαίου και στην επιβολή ποινών σε όσους παραβίαζαν την τάξη αυτή. Η δίκη απαιτεί τιμωρία.
Αιδώς - θα λέγαμε τελικά - είναι η ηθική συνείδηση και το ηθικό συναίσθημα, ενώ δίκη η επιβολή μιας τάξης και η περιφρούρηση της τάξης αυτής με επιβολή κυρώσεων. Η αιδώς και η δίκη - που δεν ήταν βέβαια κατακτήσεις του ανθρώπινου πνεύματος ή προϊόν κοινωνικής εξέλιξης, αλλά δώρα του θεού Δία - θα έθεταν τέρμα στο φαινόμενο της αδικίας και θα έκαναν δυνατή τη μόνιμη συμβίωση των ανθρώπων.
Φαίνεται λοιπόν πως όταν ο Δίας, στον γνωστό μύθο του Πρωταγόρα, μοίραζε αιδώ και δίκη, κάποιοι δεν πήραν ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Αντιθέτως πήραν μόνον ντροπή, για τις άδικες πράξεις που έχουν κάνει.
Σήμερα αποδόθηκε δικαιοσύνη και νομιμότητα. Σήμερα το παλιό κατεστημένο δύει, αποχωρεί και παίρνουν το μέρος του νέες δυνάμεις, νέες απόψεις με Καθαρή Εκπροσώπηση. Σήμερα ο Υδροχόος ξέπλυνε κάθε τι παλιό, αφήνοντας θέση σε κάθε τι νέο.
Πρόεδρε, συνάδελφε, φίλε Γιώργο, απλά Εύγε. Εδώ ευτυχώς υπάρχει ακόμη κάμποση αιδώ και κάμποση δίκη.
Χρήστος Χασιώτης
Εκπρόσωπος του πεζοπόρου της 6ης ΕΜΑΚ
της καθαρής Εκπροσώπησης
Νοτιοδυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων
